Andrzej Sztylka, „Jak stawać się humanistą”, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Warszawa 1999
Ciekawe lektury z książki
Friedrich Schiller, „Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy”
Bogdan Suchodolski – najróżniejsze jego dzieła cytowane są gęsto i często
Cytaty
„Nie można bowiem zrozumieć świata humanistycznego, jeśli się nie potrafi i nie chce kochać życia, i nie sympatyzuje się z człowiekiem niepokornym i o trochę artystycznej duszy. Nie można również wybierać samorealizacji, jeśli się właśnie dąży do kariery, traktując swoje życie i życie innych jako zdobywanie, gromadzenie i coraz większe posiadanie rzeczy i ludzi, jako tworzenie komfortu (wygody) kosztem innych wartości przez użytkowanie dóbr, jako wspinanie się po kolejnych szczeblach. Trudno też traktować świat wielowymiarowo, jeśli człowiekowi chodzi głównie o wyprzedzenie innych i urządzenie się, jeśli marzenia o przyjaźni, miłości, uczciwości odkłada się na półkę, bo są one „nierealne”, a dla kultury i jej spraw taki człowiek przeznacza określone miejsce wyłącznie w tak zwanym „czasie wolnym”. Nie można traktować świata wielowymiarowo, jeśli nie szanujemy własnej osobowości i trwałych wartości kultury.” s. 6
„Współcześnie bowiem panuje powszechne mniemanie o względności wszystkiego, a prywatność poglądów osoby podniesiona jest do rangi osobistego majątku. To, co ktoś uważa, ma być słuszne tylko dlatego, że są to osobiste poglądy tego człowieka. Jeśli nawet zgodzimy się, że ktoś może nie mieć racji w ogóle, to „dla niego” te poglądy mają być słuszne. Oto jedno z oblicz współczesnej „tolerancji”. Tak przecież jest z pięknem. Piękne, bo „dla niego” piękne. Tak jest ze szczęściem. Szczęście człowieka to jego „prywatna” sprawa. I tak jest z realizacją samego siebie, czyli samorealizacją. Każdy siebie realizuje tak, jak uważa i jak mu się podoba.” s. 17
„Ale w czasach, gdy zawodzą wielkie systemy – tak racjonalne, jak irracjonalne – człowiekowi pozostaje jedno: on sam. I w sobie samym człowiek musi odnaleźć heroiczne wartości niezbędne w walce o ludzki kształt życia. Stąd platońska idea „wytrwania”, „samoprzezwyciężenia” zaczyna znaczyć dla osamotnionej jednostki ludzkiej coraz więcej.” s. 35
„Sens życia nie jest również żadną „istotą”, „ideą”, lecz kategorią pojęciową i egzystencjalną. „Szczęście” jest i treścią i „istotą”, wszakże jako idea samoistna. Jako kategoria sensu jest czymś, co ciągle trwa i buduje życie, nadaje życiu istotną wartość. Ale nadaje ją wówczas, gdy to życie jest samorealizacją, która może zawierać jakieś momenty czy czynniki dążenia do kariery, ale nie jest dążeniem do kariery zawierającym tylko momenty samorealizacji.” s. 83